COVALIMA—-Reslasiona ho rezultadu fo sai naran profesores voluntariu iha jornal da republika halo profesor barak naran laiha maske hanorin iha eskola ho durasaun tempu naruk, maibe ema ne’ebe nunka hanorin estudante sira iha eskola naran iha fali.
“Hau nudar profesor voluntariu durante ne’e hanorin estudante sira iha Eskola Tekniku Vokasional Nu’u Tetu, Postu Administrativu Fohorem, komesa hanorin iha tinan 2017 to’o ohin loron, nune’e hamutuk ho kolega sira ne’ebe lamenta tebes ho rezultadu anunsiu husi jornal da republika atu ami nia status voluntariu ba kontratadu, maibe naran mosu iha ne’eba ema na’in-94, maibe profesor voluntariu barak mak naran lasai, tanba ne’e ami sira seluk ladun satifas, nune’e ami hakarak hato’o lamentasaun reprezenta profesor voluntariu iha Covalima, ho kolega sira iha biban ida ne’e mai hakarak hato’o ba publiku liu husi midia katak ami reprezenta profesor voluntariu iha Covalima hakarak hato’o preokupasaun b rezultadu naran ne’ebe fo sai iha loron 10 Fevereiru 2023 iha jornal da republika, ami hotu nia preokupasaun lamentasaun mak iha primeiru faze verifikasaun dadus husi ekipa verifika nasional ami partisipa no submete ami nia dokumentus tomak, iha segundu faze ami jia naran sai no sai ona selesinadu, naran ne’ebe fo sai iha jornal da republika atu hetan kontratu ami nia naran laiha fali, maibe ema ne’ebe nunka hanorin iha eskola mak nia naran iha fali, ami ida hanorin tinan naruk naran laiha” deklara portavos profesor voluntariu, Julio Pereira Alves, ba jornalista sira liu husi konferénsia ba imprensa ne’ebe hala’o iha Bairro Rompe, Suku Debos, Postu Administrativu Suai, Kuarta (15/02).
Portavos ne’e husu edukasaun nasional nounisipiu atu fo klarifikasaun loloos kona-ba profesor voluntariu sira ne’ebe naran laiha.
“Ami nia ezijensia ba iha edukasaun munisipiu no edukasaun nasional atu fo klarifikasaun detaillu mai ami kona-ba naran ne’ebe laiha” nia hateten.
Nia sublina bazeia ba naran ne’ebe fo sai mosu iregularidade hanesan ema ne’ebe nunka mais hanorin voluntariu iha eskola maibe nia naran iha fali, maibe ema ne’ebe sai profesor voluntariu hanorin labarik sira iha tinan barak nia laran ona naran laiha fali.
Portavos ne’e afirma konkorente ida ho naran inisial Domingos Agustinho Lelo nunka hanorin oras ida iha eskola maibe nia naran mosu iha jornal da republika, ida ne’e mak sai preokupasaun boot ida ba voluntariu ne’ebe hanorin iha tempu naruk nia laran.
Portavos ne’e husu ba MEJD atu haree halo didiak ba naran sira ne’ebe fo sai ona iha jornal da republika tanba naran balu la tuir prosedur.
Tuir informasaun husi MEJD atu loke fila fali reklamasaun ba profesor voluntariu sira ne’ebe naran laiha, profesor voluntariu sira kumpri ida ne’e, maibe nafatin eziji atu bele resolve lalais iha tempu badak nia laran.
“Ami mos husu atu pendente lai ba ema na’in-94 ne’ebe naran sai iha jornal da republika atu hetan kontratadu, husu ba MEJD atu resolve lalais reklamasaun atu nune’e bele hetan mos direitu hodi asina kontratu hamutuk ho sira na’in-94, ami nia ezijensia mak ida ne’e hakarak liliu dependente lai rezultadu ida ne’ebe anunsiu tanba ho rezultadu ne’e la satisfas ho ami nia hanoin” nia haktuir.
Profesor Voluntariu Pedro de Deus durante ne’e hanorin estudante voluntariu iha eskola baziku central (EBC) Dato-Tolu, Fohorem, relasiona ho naran ne’ebe publika iha jornal da republika naran laiha maske hanorin ho durasaun kleur.
“Naran ne’ebe publika iha jornal da republika haree hau nia naran laiha fali, kolega ida seluk mak naran iha maibe tuor nia dalan loloos hatete iha rekrutamenti ida ne’e laos loke vaga, maibe fo oportunidade ka pripridade ba ema sira ne’ebe hanorin ona no sakrifika nia tempu ba tinan naruk nia laran, maibe ikus fali mai, hau hanorin iha Dato-Tolu hahu iha 17 de Janeiru 2017 ate adata nia naran lasai maibe kolega ida ne’ebe nunka mais hanorin iha oras ida nia laran nia naran mak sai fali jornal da republika ida ne’e mak mosu iregularidade no mosu injustisa iha rai ida ne’e” nia dehan.
Tuir Pedro katak iha edukasaun maka mosu iregularidade hanesan ne’e atu lori loos nasaun ne’e ba iha ne’ebe tanba Ema ne’ebe nunka hanorin iha eskola nia naran iha fali, ema ne’ebe hanorin iha eskola iha tinan barak ona naran laiha fali.
Profesora voluntariu Engracia Amaral, hatete nia parte hahu hanorin estudante voluntariu iha EBF Holbolu, Suku Beko, Postu Administrativu Suai iha tinan 2014 to’o agora maibe haree ba iha rezultadu fo sai husi jornal da republika naran laiha.
Engracia afirma profesora voluntariu hamutuk na’in-4 ne’ebe durante hanorin iha eskola EBF Holbolu naran laiha hotu tanba ne’e hakarak husu ba edukasaun atu haree no resolve lalais tanba tinan barak ona hanorin estudante voluntariu.
Engracia esplika momentu sira husi edukasaun mai verifika husu deit dehan ita boot sira hahu hanorin voluntariu ne’e hahu iha sa tinan, sira husu ida ne’e deit buat seluk laiha.
Iha momentu ne’eba sira ekipa verifika sira mos hatete sira ne’ebe hahu hanorin iha tinan 2014 ate agora sira ne’e tama ona kategoria, maibe ba sira ne’ebe hanorin hahu iha 2018 to’o 2022 seidauk prienxe kriteria maibe realidade hatudu ne’ebe publika ona naran iha jornal da republika ema ne’ebe foin hanorin iha 2019, 2020, 2021 no 2022 mos naran iha fali, maibe ema ne’ebe hanorin hahu iha tinan 2014 mai to’o ohin loron naran laiha fali.
Hatan ba ne’e tuir Diretór Servisu Edukasaun Munisípiu Covalima Rui Amaral Suri Seran, husu ba sira ne’ebe naran laiha atu reklamasaun.
“Kuandu nia sente vitma ba ida ne’e halo reklamasaun ba nia an rasik signifika hau hahu hanorin iha eskola ida ne’e husi tinan ida ne’e to’o ohin loron, tanba sa mak hau nia naran.la sai, reklamasaun ida fali mak tanba sa ema ida ne’eba nunka hanorin iha eskola ida ne’eba nusa mak nia naran sai fali, tenke halo reklamasaun ba buat rua ne’e” informa Diretór Servisu Edukasaun Munisípiu Covalima Rui Amaral Suri Seran.
Entertantu liu husi konferénsia ba imprensa ida ne’e profesor no profesora voluntariu sira mak hanesan Pedro de Deus hahu hanorin iha EBC Dato-Tolu 2017-2023, Julio Pereira Alves hahu hanorin iha estudante sira iha Eskola Tekniku Vokasional Nu’u Tetu, Fohorem iha tinan 2017-2023, Lourenço Moniz, hahu hanorin iha EBC Gala, Suku Beko 2018-2023, Vicente de Jesus hanorin iha EBC Gala 2015-2023, Engracia Amaral hahu hanorin EBF Holbolu iha tinan 2014-2023, Quintino do Rego, hahu hanorin iha EBFC São José Beko iha 2021-2023, Aniceta Cardoso hahu hanorin iha EBF Holbolu 2023-2023, Julieta da Cunha Moniz hanorin iha EBF Holbolu 2015-2023, Maria Godinho hahu hanorin iha EBF Holbolu iha 2015-2023, Luisa Viana Pereira hahu hanorin iha Pre-eskolar St. MARIA Debos iha Janeiru 2017-2023, Bakita Amaral hahu hanorin iha EBC Suai-Loro iha tinan 2020-2023, no Amelia de Jesus hahu hanorin iha eskola EBFC Sta. Maria Debos iha tinan 2018-2023.(Azu)
