SEKoop Arsenio Perreira da Silva dehan iha nia mandate anterior iha nian oitavu, iha Epoka ida deit Munisipiu Covalma mak hasa’e produsaun Bafo kayrala barak liu ne’ebe fornese ba programa sexta basika. Tan ne’e SEKoop sei dezenvolve liu tan hodi tau matan ba pos koilleta hodi rai produsuan sira ne’e iha armazen ida ne’ebe di’ak hodi distribui ba industria sira.
“ida ne’e sai programa prima ba iha SEKoop ninian, ha’u hanoin katak iha tinan oin mai, iha suai ne’e mak sei halo produsaun barak liu, uluk iha ha’u nia mandatu ida Oitavu Governu nian, iha tinan rua ne’e, Suai mak Produs barak liu, ne’e hanesan epoka ida deit, momentu ne’eba fornese ba iha iha Sexta basiku, atu dezenvolve ne’e ita la’os hanoin katak kuda deit hanesan ne’e ita latau atensaun ba ninia prosesu tuir mai, ita kuda tia ona ita tenki hare ba nia pos koileta, ida ne’e dehan katak atu halo saida? Nia prosesu tenki tai iha armazen ho di’ak, kuandu nia fos tenki tau iha armazen ida ke di’ak depois bele diretamente ba kosumedores ou karik ne’e hanesan material prima ba industria sebele ba halo tua ka buat seluk no kosmetika depende ba iha demanda industria ou de manda merkadu” esplika SEKoop Arsenio Perreira da Silva.
Governante ne’e dehan Dadus ne’e rai ne’ebe nia hetan husi Kamponeza sira iha Covalima katak rai ne’ebe indetifika ona hamotuk Kuaze hektares 400 ne’ebe preparadu ona atu kuda iha epoka udan ben mai, nune’e se sura mos ho munisipiu seluk ne’e persija industria.
“Kampuneze sira kontinua produz, iha Covalima ohin informasuan ne’e sira fo, dadus ne’ebe sira fo, sira halo idetifika rai kuaze hektar 400 ona, foin dadaun ha’u ba aprezenta iha parlamentu nasional, ami hatuk numeru ne’e, tanba idetifika no preparadu ne’e hektares 710 iha timor laran tomak, maibe iha Covalima deit besik 400 ona ne’ebe preparadu atu kuda iha epoka udan ben mai, se ba ho munisipiu seluk ida ne’e sei barak, tanba ne’e tenki hakat ba industria” nia esplika.
Nune’e Arsenio dehan, SEKoop iha obrigasaun atu halo intrevensaun ba iha pos koilleta konaba tenki iha armazen hodi halo konservasaun ne’ebe di’ak ba produsaun Bafa kayrala no mos halo promosaun hodi hetan merkadu ba Produtu sira.
“SEKoop iha ninia obrigasaun ba iha “penaganan paska panen”, ne’e ita persija iha ninia makinaria sira, depois ita persija konserva, fatin ne’ebe ita rai par abele di’ak, para depois ita prosesa nia basa ida, dala barak ema kestiona konaba merkadu seidauk iha, ema seidauk toman han, agora ne’e responsavelidade SEKoop nian para oinsa halo promosaun, Promosaun ida mak dia 20 ita sei halo lansamentu depois atu promove ninia produtu sira ne’ebe ke iha, biomasa ida nia bele produs saida deit, agora preparadu para depois lansamentu sei iha mais ou menus produtu finais 19 ba husi Bafo Kayrala, ne’e hahu husi ninia abut, tahan, funan, ba to’I iha farinha ba produs dosi no ba buat oi oin” Tenik nia.
Arsenio dehan hatama ona iha planu asaun annual SEKoop nian liu liu konaba Preparasaun ba rai tanba iha ona rai barak mak preparadu, nune’e tenki iha makina ba kamponeza sira atu uja hodi halo servisu, tan ne’e governu tau ona iha planu asaun no balu liu husi fundu transferensia publiku para kamponeza sira bele asesu direta, nomos kopera ho ministeriu agrikutur atu halo jestaun par abele fila rai ba kamponeza sira.
Jornalista : Julio Salinaz
Editor : Chamot Nahac
