COVALIMA—-Porta-vós Paulo de Araújo lansa kritíka hasoru Administadór Munisípiu Covalima Francisco de Andrade, tanba autoriza kompañia Atauro Express hodi okupa komunidade nia rai Halik hodi hala’o investimentu.
“Kompaña Atauru Express hala’o atividade iha rai Halik tanba hetan autorizasaun husi Administradór Munisípiu covalima Francisco de Andrade, entrega ami nia rai eransa kultura komunidade Suku Tashilin no Suku Beko nu’udar na’in ba rai ba kompaña, ami la simu atividade hirak ne’e, tanba rai Halik hanesan rai eransa kultura kompaña la rekuñese ami nia katuas lia na‘in no komunidade husi suku rua ne’e” Porta-vós Paulo de Araújo, lansa krítika hasoru dezisaun administradórne’e, liu husi konferénsia ba imprensa iha sede Suku Tashilin, Postu Administrativu Zumalai, Sesta (20/01).
Paulo afirma Administradór Covalima hamutuk ho kompaña Atauru expres sukat ona rai eransa kultura Halik ho ekatare 100 , ne’ebé kompaña hahú halo ona atividade balun hanesan fui ai-riin hodi dada rede no ateru ona estrada.
Tuir Paulo katak rai Halik sai hanesan mos fatin istoriku ida tanba ema barak maka mate iha rai ida ne’e hafoin hetan tiru husi forsa Indonezia iha tinan 1975-1979.
“Rai Halik sai istoria ba ami nia jerasaun ikus tanba iha tinan 1975-1979 ema barak iha Covalima, Bobonaro, Ainaro mak subar husi forsa Indonezia iha fatin ida ne’e, no ema barak mak mate tanba hetan tiru Bombardeia husi forsa Indonezia liu husi aviaun, ho ida ne’e mak Konsellu Combatentes Libertasaun Nasionál (CCLN) mós identifika ona atu konstrui monumentu ba mate ruin sira iha rai Halik” Paulo esplika.
Paulo hateten tuir informasaun ne’ebe komunidade husi suku Tashilin no Beco rona katak Kompania Atauru Express tama iha rai liu Halik liu husi Administrador Munisipiu Covalima.
“Atu hatene loloos kona-ba atividade kompañia Atauro Express ne’e mak iha dia 10 de Outubru 2021. Katuas lia na’in ho reprezentante komunidade husi Suku Tashilin no Suku Beko ba iha Halik fatin ne’ebe daudaun ne’e kompania uza hodi hala’o hela ninia atividade, ne’ebe tuir informasaun husi xefe Aldeia Halik katak kompania ne’e mai ho Sr. Administrador Munisípiu Covalima” Paulo informa.
Bazeia ba informasaun ne’ebe mak iha dia 11 de Outubru 2021 katuas lia na’in hamutuk ho reprezentante komunidade ba hasoru Sr. Administrador Munisípiu Covalima no Sr administrador hateten katak sei la halo sosializasaun ba komunidade molok aktividade hahu, maibe atividade kompañia hala’o ona administradór la tun ba komunidade atu fo hatene loloos kona-ba kompañia nia atividade iha rai ne’e (rai refere).
Lia na‘in Almerio Magno esplika rai Halik hanesan rai eransa tanba sei iha evidénsia hanesan bee-matan rua no has hun ida sei iha, maibé administradór la konsidera.
“Administradór hadau ami nia rai hanesan mós oho ami, ami sei la fó, tanba ami nia evidénsia bee matan rua sei iha, Se bainhira administradór ho kompaña manan rai Halik ami hanesan rai na‘in mos sei la uza ho kompaña administrador manan mos sei la uza hotu rai Halik, maibe mota mak sei lori hotu rai Halik” nia hateten.
Bazea ba istória ne’ebé Lia Na’in Tashilin Almerio Magno konta kona–ba rai Halik ne’ebé lokaliza iha suku Beco, Aldeia Halik, Postu Administrativu Suai hanesan rai eransa kultura hodi halo natar hahú kedas iha tempu okupasaun japaun, portugés no to’o tempu okupasaun indonezia rai Halik nakfila ba transmingrasi.
Administradór Munisípiu Covalima Franciso de Andrade Rezeita deklarasaun husi porta-vós Paulo de Araújo no lia na’in Almerio Magno konsidera nia (administradór) entrega rai ba kompañia Atauru express.
“Ekonomikamente ba ema barak ne’e, estadu nia propridade, la’os ema ida nia direitu, laos entrega maibé prosesu ne’e mai husi nasionál mak autoriza, halo buat ne’e, ne’e investimentu ida ne’ebe lalika fiar, intermus atu ko‘alia adat de’it mós nia la pertense ba suai, no atu ko‘alia ba termu jurídiku mós nia la tama iha ne’eba” Administrador klarifika.
Andrade dehan Kompañia Atauru Express halo atividade ida hanesan ne’e la’os administradór mak entrega, maibé lisensa ne’e mai husi nasionál tanba administradór la iha podér atu entrega rai, ema nia prosesu mai husi nasionál. Imi hanoin loke estrada ho kilometru ualu (8) ne’e administradór nia kompeténsia maibé ema lori ema nia osan.
Antes sira mai lori sira-nia lisensa mai husi nasionál la’os lisensa husi munisipiu Covalima ne’e lae, ne’ebe wma sira ko’alia ne’e la komprende ida.(Azu)
