Covalima (RCCT) 15-08-24-ONG Belun nudar oranizasaun la’os governu nian ida ne’ebé hala’o servisu atu haklean kuñesimentu komunidade nian iha area prevensaun konflitu no promove dame, dezenvolve kapasidade feto, peskiza no dezenvolvimentu politika no advokasia.

Nune’e kinta feira ohin, ONG Belun realiza enkontru trimestral ho parseiru no lider komunitaria sira iha munisipiu Covalima hodi re-afirma konaba planu estratejiku tinan 2023-2028 no hakbit liu tan kuñesimentu komunidade iha asaun ba prevensaun krime no oinsa servisu hamutuk ho parseiru sira solusiona konflitu ne’ebé fo impaktu komunidade la seguru liliu ba feto no labarik inklui grupu vuneravel sira.

“Ha’u hakarak ko’alia uluk ba iha organizasaun Belun, Belun hanesan organizasaun lokal ida ne’ebé maka harii iha 2004 iha ne’eba nia mos iha pilar tolu ne’ebé durante ne’e Belun hala’o, pilar ida maka ko’alia kona-ba prevensaun konflitu no promove dame, ida seluk ko’alia konaba dezenvolve kapasidade feto no pilar ida ikus maka ko’alia konaba peskiza no dezenvolvimentu politika no advokasia, ida ne’e maka pilar tolu ne’ebé Belun iha, reafirma konaba  planu estratejia iha 2023 to’o 2028, bazeia ba pilar tolu ne’ebé maka ha’u mensiona katak atividade ida ne’e sei iha mos relevante ba iha prevensaun konflitu no promove dame ninian. ne’ebé maka ohin ekontru kona ba trimestral ninian iha enkontru ida ne’e ami aprezenta mos ba dadus insidente ne’ebé maka akontese iha Postu Administrativu Suai no Zumalai” Jestora Programa ONG Belun, Palmira Soares.

Peskizador Legal JSMP, Evaristo dos Reis Madeira, konsidera progama ne’ebé ONG  Belun hala’o iha Munisipiu Covalima ne’ebé foka liu ba iha Postu Administrativu Suai no Zumalai bele solusiona problema ne’e komunidade sia infrenta iha nivel suku no aldeia.

“Apresia ba iha programa Belun nian ne’ebé maka durante ne’e halo peskiza iha postu rua hanesan Postu Suai no Zumalai, sira nia programa ne’e kapas tebes ita hare dadus sira ne’ebé ohin fo sai katak husi dadus ne’e ita bele solusiona problema sira durante ne’e ita hetan husi baze, peskiza ne’ebé ita hetan, Belun programa ne’e mos atu hanesan mos ho JSMP nia programa, programa ne’ebé apoiu seguransa komunitariu ne’ebé durante ne’e hala’o peskiza iha tinan ida ne’e kuaze atu hanesan, tanba sira mos halo nutrisaun ba ezekuta lokal sira hanesan JSMP durante ne’e halo observasaun ba to’o iha suku tolu hanesan Suku Maudemo, Labarai no Ogues, programa ida ne’e maka sira mos ohin husu hanoin husi parseiru sira oinsa maka atu bele planu asaun ba programa ne’ebé maka Belun sira halo, ida ne’e maka ha’u hanoin buat di’ak ida fasil servisu sira bele fo hanoin oinsa maka realiza fali programa sira oinsa maka bele minimiza kazu sira durante ne’ebé durante ne’e hetan, tanba husi programa ida ne’ebé ita  hetan deteta ona katak durante ne’e ita ba maka iha konsellu suku de’it efetu laiha tanba husi konsellu suku sira durante ne’e sempre hetan bebeik programa sira ne’e konaba violensia bazeia ba jeneru, kazu violensia domestika, tan ne’e ha’u hanoin ba oin Belun bele lori buat di’ak liu ba iha nivel aldeia para bele baze sira bele hatene didiak katak kazu ida ne’ebé bele refere no kaze ne’ebé maka labele refere” nia dehan.

Entertantu atividade ida ne’e realiza tanba hetan fundu husi Primeiru Ministru liu husi Gabinete Apoiu Sosiedade Sivil, hodi implementa atividade iha Munisipiu Covalima, Baucau no Vikeke, no atividade enkontru trimestral ba dala uluk ne’e ONG Belun hala’o iha Sede Suku Debos, Postu Administrativu Suai kinta semana ne’e.

Jornalista : Julio Salinas

Editor       : Chamot Nahac