Covalima (RCCT) 09-11-23–Akaba tia realizasaun eleisaun ba orgaun suku iha teritoria timor leste inklui iha Covalima lori suku 6 pasa iha primeira volta no suku 24 mak avansa ba segundu volta. Nune’e molok to’o loron 13 fulan Novembru tinan ne’e Komunidade sira atu vota dala ida tan ba segundu volta hodi hili sira nia xefe suku, Komisaun Nasional Eleisaun iha Munisipiu Covalima konvoka reuniaun ho Autoridade sira hodi halo avaliasaun ba eleisaun suku primeiru ronde no preparasaun molok to’o loron eleisaun ba oragaun suku segundu volta.
Partisipa iha reuniau ne’e, Re Kandidatura Avansa ba segundu volta no atual Xefe Suku Belekasak, Leonito Gusmão konsidare siguransa iha eleisaun suku primeiru ronde la’o di’ak, maibe iha fallansu konaba sistema ne’ebé tenki hadia iha futuru, liu liu konaba bulentin votu ba kandidatu xefe aldeia no delegadu sira.
“Hanoin povu kestiona eleisaun orgaun suku primeiru ronde, haree ba seguransa la’o di’ak, maibe iha tekniku balu ita presija hadi’a hanesan povu kestiona konaba buletin votus liliu ba kandidatura xefe aldeia ho delegada no delgado, ida ne’e mak problema ba ita nia inan aman sira ne’ebé la asesu ba edukasaun, lahatene lee no hakerek ikus mai sira nia votus sai problema ba sira, hanesan autoridade rekomenda nafatin ba iha parte relevante sira hadi’a sistema ida ne’e nune’e eleisaun tuir mai CNE ho STAE hadi’a kondisaun balu hanesan sentru votasaun, buletin votu balu fotografia laiha, depois buletin votu delegada ho delegadu fatin ida deit ida ne’e prezudika tebes povu atu ezerse sira nia direitu iha loron eleisaun” informa Xefe Suku Belekasak Leonito Gusmão.
Diretor Edukasaun Sivika Partidu Politik no Media iha CNE, Carlos Alves Lopes, hatete enkontru ida ne’e atu halo deit avalizasaun hodi simu preokupasaun husi kandidatura suku no autoridade sira kona ba lakunas sira ne’ebé mosu iha eleisaun orgaun suku ba primeiru ronde.
“Objetivu ba ekontru ohin ne’e atu halo deit avaliasaun ba eleisaun lideransa komunitaria nian ba primeiru Volta ne’ebé ita hala’o tiha iha loron 28 fulan Outobru, tan ne’e liu husi enkotru ida ne’e ami rona preokupasaun ne’e husi kandidatu sira konaba lakunas husi lei ida ne’e, ida ne’e mos hanesan asaun peskiza ka survey ida hodi rekista wainhira kuandu iha alterasaun lei No.9/2016 hanoin hirak ne’e ami sei enkamina ba lejislador sira atu bele karik konsidera ba lei hirak ne’e, tanba ne’e preokupasaun publiku liga ho lei No.9/2016, maioria sira hakarak hadi’a, failansu sira ne’ebé akontese iha eleisaun tinan ne’e labele repete iha 2030 bainhira mosubtan eleisaun suku” dehan Diretór Nasional Edukasaun Sivika Partidu Politik no Media iha CNE.
Nia afirma kandidatu suku no autoridade sira preokupa liu kona ba lista votante ne’ebé la produs husi Sekretariadu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE) no mos konaba buletin delega no xefe aldia nian ne’ebé hakerek deit ho liman, nune’e ikus mai hamosu eleitor barak maka la vota.
“Nia haktuir sira preokupa liu kona-ba lista votantes ne’ebé la produs husi STAE, laiha lista votantes tanba ne’e mak difikulta asembleia eleitoral aldeia nian tanba pesoal destakada iha sentru votasaun ema na’in-3 deit, tan ne’e defisil tebes sira atu hakerek ba buletin votus aldeia no delegada no delgado sira nian maibe buletin ba kandidatu suku STAE produs buletin ho fotografia, ba kandidatu aldeia no delegada ho delegadu sira hakerek ho liman deit ho ida ne’e halo eleitor barak maka la vota iha loron eleisaun ne’e” nia dehan.
Entretantu, Reuniaun ho autoridade lokal sira ne’e ne’e CNE Covalima inklui hotu Administrador postu 7, komandante polisia eskudra sira, Xefe Suku atual no kandidatu Xefe Suku sira ne’ebé avansa ba sengundu volta, nune’e Reuniaun Preparasaun no avaliasaun ne’e CNE realiza durante loron rua, primeiru halo sorumutu uluk ho Autridade sira mak partense iha Postu Administrativu Fatululik, Suai, Maukatar no Zumalai mak hala’o iha salaun CNE Covalima, Kinta feira ohin, ba Postu Administrativu Tilomar, Fatumea no Fohorem sei realiza sexta feira aban, ne’ebé sei hala’o iha salaun Administrasaun Postu Tilomar.
Jornalista : Julio Salinas
Editor : Chamot Nahac