Covalima (RCCT) 09-12-23–Bafo Kayrala Bele fo Produsaun di’ak maske kuda iha tempu bailoro tanba bele moris iha klima estrema no iha kolker fatin, dehan Sekerataria Estadu Koperativu (SEKoop) Arsenio Perreira da Silva, Sabadu (09/12) wainhira partisila iha Koilleta Bafo Kairalla ne’ebe MOKATIL kuda iha Munisipiu Covalima, Postu Administrativu Tilomar Suku Maudemu.
Governante ne’e fundamenta imposivel atu koilleta Bafa Kayrala iha Iha tempu Bailoro, maibe realidade fo rezultadu ne’ebe MOKATIL hatudu katak maske Kuda iha tempu bailoro maibe rezultadu hetan produsaun ne’ebe di’ak. No nia dehan wainhira komponeza sira kuda iha tempu udan mak sei hasa’e produsaun ne’e di’ak no barak liu tan.
“iha Area Timor Laran Tomak to’o agora sei udan, Imposivel Kuandu laiha udan ita bele mai koilleta produsaun liu liu bafo kayrala, desde uluk ha’u hatete bafa kayrala ne’e nia bele iha klima estrema, kolker fatin nia bele moris, tuir kamponeze sira iha ne’e hatete katak depois mai lansa kuda to’o ohin loron koilleta udan udan seidauk kona, Maibe ita hotu asiste iha ne’e katak nia bele fo produsaun di’ak, ida ne’e iha bailoro ne’e, seidauk tan kuandu ita kuda iha tempu udan, ne’e ha’u hanoin nia produsaun sei mak’as liu,” dehan SEKoop Arsenio Perreira da Silva, wainhira mai halo koilleta bafa kayrala iha to’os MOKATIL nian iha Suku Maudemu, Postu Administrativu Tilomar, Munisipiu Covalima, Sabadu (09/12)
Nia Espelika Bafo Kayrala kuda dala ida maibe sei koilleta dala rua, nomos Bafa kayrala bele kuda kahur ho komoditi sira seluk hanesan batarm fore no aifarina, nune’e wainhira halo koilleta dala ida ba komoditi liu id aka variadade.
“ita asiste mos iha ne’e, ohin ita koilleta, ita tesi iha fuan deit, tanba sira sei hein udan mai, iha fulan rua ka tolu tan sira sei koilleta tan dala ida, ne’ebe iha ona ne’e lapersija kuda tan ona, iha ne’e sira uja sistema ida “ tumpang sari” ka kuda kahur ho batar babain, ne’ebe kuda dala ida batar mos ita koilleta, bafa kayrala mos ita koilleta,” Katak Nia.
Membru governu ne’e mos esplika konaba ba intrevensaun post koilleta bele utiliza ba material primer ba industria nune’e bele sai hahan atu ema bele konsme no mos aihan ba animal sira.
“Ba oin ita koilleta hanesan ne’e, intrevensaun ba post koilleta ne’e, ba to’o iha material primer ba industria, materia prima ba buat seluk tan para depois it abele Konsume no animal sir abele konsume, varietas sira mak ohin ita koilleta ne’e it abele produs ba jus no prudus tan ba masi midar, ho buat seluk seluk tan” Governante ne’e Fundamenta.
Arsenio Perreira da Silva mos dehan iha Futuru Kuda Bafo Kayrala sei sai hanesan programa primer ba Sekretaria Estadu Koperativa, nia dehan tinan oin Covalima sei mak sei halo produsaun barak liu ba Bafa Kayrala.
Engkuantu Sekretaria Jeral Mokatil Covalima, Elias Agustinho, deklara dadaun ne’e prepara iha Covalima, rai hamotuk hektares rihun ida atus lima, maibe, rai ne’ebe prepradu ona MOKATIL atu kuda Bafa Kayrala iha fulan janeiru tinan 2024 iha hektares atus hat.
“Ami nia preparasuan iha Covalima, relata ona ba nasional, iha rai hetares 1500, ami halo planu ba fulan janeiru to’o marsu 2024 iha hektares 400 mak ami sei kuda, nune’e se ami kuda iha janeiru 2024, iha tempu udan mak wainhira ita koilleta mak hasil sei barak liu” esplika Sekretaria Jeral Mokatil Covalima, Elias Agustinho.
SEKooP Arsenio Perreira da Silva mos dehan iha Futuru Kuda Bafo Kayrala sei sai hanesan programa primer ba Sekretaria Estadu Koperativa, nia dehan tinan oin Covalima sei mak sei halo produsaun barak liu ba Bafa Kayrala.
Editor Chamot Nahac