Covalima (RCCT) 05-08-25-Komunidade Aldeia Dais, Suku Belekasak reklaman sei la entrega rai eransa kultura ne’ebé partense ba uma lisan Mone Hatak ho medida hetakres hat resin ba Governu liu husi ba Ministeriu Asuntu Combatentes Libertasaun Nasional (MACLN) hodi halo konstrusaun jardim ba eroi iha Munisipiu Covaima.
Maske nune’e, foin lalais iha loron 5 fulan juñu 2025, Sekretaria Estadu Asuntu Kombatente Libertasaun Nasional hamutuk ho Autoridade Suku, lian na’in no komunidade sira iha Aldeia Dais, Suku Belekasak, Postu Administrativu Maukatar hala’o ona serimonia ritual ba konstrusaun jardim ba heroi sira iha Munisipiu Covalima.
Link Notisia Relevante : https://www.rcct.tl/governu-hahu-halo-serimonia-ritual-ba-konstrusaun-jardim-dos-herois-iha-covalima/
Maibe Komunidade no lia na’in sira balun sira liu husi Porta-Voz Nicolau Moniz Amaral husu governu atu toma atensaun ba lamentasaun ne’e, basa rai ne’ebé governu atu utiliza hari jardim ba erio sira ne’e la’os rai abandonadu ne’ebé partense ba estadu, maibe ne’e rai eransa kultura.
“ Ami husi jerasaun avo na’in tolu nian ne’ebé lamenta tebes no la simu desizaun husi estadu ne’ebé foti ona ami nia rai eransa atu halo konstrusaun jardim erois, ne’ebé ami hato’o ba Governu konstitusional liliu ba señho Ministru Asuntus Kombatente Nasional katak ami nudar rai na’in iha direitu reklama no impede tanba alternativa ne’ebé mak agora dadaun foti rai konsidera nudar violasaun direitus umanus rai ne’ebé agora atu utiliza hodi konstrui jardim das erois da patria ne’e la’os rai abandonadu no rai estadu maibe rai ne’e rai eransa kultural nian ne’ebé partense ba uma lisan ho naran Mone Hatak, Tanba iha tempu okupasaun Indonesia ami konsege tesi lia hasoru estadu Indonesia ho PT Roda Mandiri ho numeru prosesu 06/pdt.g/1997 /pim.mlmno iha data 21abril 1998, ami manan hikas ami nia rai” Husu Porta-Voz Nicolau Moniz Amaral
Iha fatin hanesan, Lia Na’in husi Lisan Mone Hatak, Clarindo Nahak Mali Amaral, deklara katak molok implementa programa ne’e Governu no Autoridade Covalima mos laiha liña kordenasaun ho komunidade Dais.
“Ami nia tiun naran Asa Mali Bere Mau no Mali Mau, desde uluk japanes harahun rai timor, sira halai ba iha Indonesia fila fali mai komesa halo to’os iha Has Ain to’o Tasi ne’eba agora estadu mai sobu rai ida ne’e la kordinasi ho ami rai na’in, huis tiu nain tolu ninian ne’e derepente ami rona fali estadu sobu ona ami nia rai ne’e, depois ami nia Bei Oan sira ne’e atu hela iha ne’eb?” Lia Nain husi Lisan Mone Hatak Clarindo Nahak Mali Amaral,dehan.
Jerasaun Lisan Mone Hatak Evangelino do Nascimento, klarifika katak razaun la intrega rai ne’e ba governu atu hari jardim ba eroi sira iha Covalima, basa rai ne’e prepara ba futuru jerasaun sira nia hela fatin. Tanba molok Komunidade sira iha Dais entrega ona rai ba estadu hodi hala’o projeitu Suai Supply Base no mos Nova Suai.
“Ami lakoi atu hari jadim erois iha ne’e, tenki aban bairua to’o Tribunal karik ami lakoi tau ona iha ne’e, tenki muda uma fali ba fatin seluk, ami la fo fatin tanba ami mos hanoin hela ami nia oan ho bei oan sira no ba jerasaun ba jerasun sira tanba rai labele aumenta, ema tenki ser aumenta bebeik, tanba ida ne’e mak ami lakoi fo tanba uluk tempu Indonesia ami vitima ba dala rua, ida luta ba ukun an, ida luta ba ami nia rai depois mai fali ukun an ne’e mos ami vitima tan dala ida. Ne’ebé husu ba nai ulun sira fatin ida ne’e ami lakoi fo. To’o iha tribunal mak ita hasoru malu ne’ebé ami sei la fo rai ne’e ba estadu” informa Jerasaun Lisan Mone Hatak Evangelino do Nascimento
Entretantu rai ektares haat ne’ebé Governu planea atu hari jardim ba eroi sira iha Covalima ne’e, iha okupasaun Governu Indonezia nian konsege foti hodi konstrui rejidensia ba funsionariu sira iha tempu ne’eba hanesan, ( Rumah Sangat Sederhana ka RSS), maibe komunidade no lia na’in sira iha tempu ne’eba konsege reklama no manan iha desizaun tribunal, desidi loron 21 fulan abril tinan 1998 katak rai ne’e entrega hikas ba Komunidade Dais iha tempu ne’eba.
Jornalista : Alfredo Barreto
Editor : Chamot Nahac
